Bewustwording in zang

Het was toen ik 18 was, dat ik onbezorgd kon zingen. Ik zong in een heuse hardrockband. Het ging er stevig aan toe. Aan instrumentele balans deden we niet. We gingen gewoon hard. Stond de gitaar te hard, dan loste je dat op door zelf nog harder te gaan. In mijn eerste les aan het conservatorium stond mijn docente met haar armen signalen te geven, terwijl ze riep “Esther, Esther, zachter!” In de pauze van zo’n hardrockoptreden rookte je met enige haast twee shaggies weg en naast de monitor stond geen flesje Spa Blauw, maar een doodgeslagen biertje. Aan stemrust na het optreden deed ik niet. Ik geloof ook niet, dat ik daar ooit van gehoord had.

Vandaag vroeg ik mij af sinds wanneer het is, dat ik niet meer onbezorgd zing. Dat klinkt wat zwaar, maar het antwoord is begrijpelijk. Dat is sinds mijn eerste zangles. En, dat is lang geleden. Ik zal 18 of 19 jaar zijn geweest. Ik volgde zangles bij de buurman van de gitarist uit de hardrockband. Iedere week zat ik een half uur in de bus naar Maassluis. Meneer Rebel was een Pavarotti-ogende klassiek zanger. Het was in zijn les, dat ik mij ervan bewust werd, dat mijn tong van invloed was op mijn klank. Meneer Rebel deed bij mij en vroeg van mij wat hij nodig achtte. Om ruimte te maken in mijn mond trok hij mijn tong, met een tissue, naar buiten. Om de ademsteun te voelen pakte Meneer Rebel mijn handen en duwde die in zijn Pavarotti-ogende flanken. Zo deed je dat in die tijd. To the point.

Leren bewust te zingen of bewust leren zingen, dat is de noodzaak wil je je ontwikkelen. Vooruitgang komt met bewustwording. Maar, het is ook dezelfde bewustwording die de spontaniteit weleens doet verliezen. Zonder lessen, zonder te luisteren naar en mij te laten inspireren door anderen zou ik nooit zoveel geleerd hebben. Maar, het in en in leren kennen van je instrument legt je ook beperkende gedachten op. Je grenzen worden met ontwikkeling verlegd. Tegelijkertijd werpt dat ook nieuwe grenzen op die je weer wilt passeren. Dat vraagt om passie en doorzettingsvermogen. Het lijkt mij weleens heerlijk om bij een probleem de handdoek in de ring te gooien en mijn ’tekortkoming’te laten voor wat het is. Maar, dat kan ik niet. Ik geef niet op. Het zal een karakterdingetje zijn…

Het is nu 2,5 jaar geleden, dat mijn linker stemband is opengesneden om een aangeboren cyste te verwijderen. Een operatie waarvoor de KNO arts mij vroeg daar goed over na te denken. Gezien ik niet meer kon zingen en ook nauwelijks meer kon praten heb ik doorgezet. Het kon alleen maar beter worden met een operatie. Het litteken in mijn stemband zorgde voor een lange weg qua opbouw. Dat proces is nog niet voorbij.  Maar, het ontwikkelingsproces voor een professional is nooit voorbij.  Met of zonder operatie. Met operatie is alleen wat lastiger. Gelukkig kan ik mij bij collega’s ook weleens in de rol van leerling werpen. Het is zo belangrijk om binnen het harde werken iemand te hebben die het overmatige denken even overneemt en mij gewoon zegt wat ik moet of kan doen.

Wat wil ik eigenlijk zeggen? Ga je een proces aan? Dan is het ‘You win some, You loose some’. Ja, ik zou best wel weer eens gedachteloos willen zingen als toen. En ja, een sigaret en een biertje na een optreden zouden ook best lekker zijn. Maar, door het bewustzijn en de ontwikkeling sinds mijn 18e zing ik nu echt zuiver en kan ik mijn stem alle hoeken van de kamer laten zien. Ook de zachte knuffelhoeken. En, zonder dat alles had ik na deze stemoperatie nooit zo goed kunnen herstellen. Want, je bewustzijn en ontwikkelvermogen worden nogal op de proef gesteld na zoiets. Het grote genieten vindt plaats na al het harde werk en de beleving is nog intenser na alles wat je daarvoor hebt moeten doen. Het zijn ook die parelmomenten in een zangles waarin het gevoeld wordt door de leerling en mij. Tegelijkertijd. Het moment waarin alles samenvalt. Bijna tot een traantje en de armharen overeind. Omdat dat moment niet zomaar daar was, maar na bewustzijn en ontwikkeling.

Esther